Etang-etang kanggo pangjajap
sareng panaratas jalan, upami tuang man minangka mumulukna, ieu naskah urang
kawitan ku jaman Pajajaraji. nuju jaya, wanci Silih Wangi jadi narpati, rea
ketan rea keton, repeh rapih gemah ripah loh jinawi, da bongan aya pakaitna
sareng eusina naskah.
Urang ngawitan ti Galuh ngadeg ratu, kitu
oge katomper-nakeun, 4/5-na jaman Galuh bade dikmcatan bae supados naskah
henteu hambar ngayayay.
Kacarioskeun, anu janten ratu di nagara
Galuh (caket Ka-wali di kabupaten Ciamis kiwari) jenenganana teh Prabu Wangi
alias Niskala Wastu .Kancana C + 1357 - 1461). Dina Carita Parahyangan, ^
kenging nyusun 'Dis. Aca, lambaran ka—21 kaunggel ;
" Aya naseuweu Prabu,
Wangi ngarana, inyana Prabu Niskala Wastu Kancana, nu surup di Nusalarang ring
giri Wanakusuma, lawas niya rati: saratus opat taun, kena rampes na agama,
kertajaga "
(Aya deui anak Prabu, Wangi
ngaranna, nya eta Prabu Niskala Wastu Kancana, nu pupus di Nusalarang di
Gu-nung Wanakusuma, lamina jadi ratu seratus opat taun, ku lantaran sampurna
dina agama, subur makmur).
1)
Carita
Parahyangan teh sami sareng Pararaton di Jawa Tengah, buku anu nyaiio*-keun
runtuyan par* Hyang atanapi para ratu anu agageugeuh karajaan Giluh, disc rat
ku sepuh baheula, duka saha sareng iiahana mah heunteu aya katerangan anu
paiti, kinten-kinten sab&da buiakna Pajajaran, Basa anu diangge nya eta
baia Sunda kuno. Eusina seueur anu cocog sareng bukti sajarah sanes.
"Sakitu sugan aya nu dek
nurutan inya twu(h) nu surup ka Nusalarang.
Daek eleh ku satmaka, eleh ku nu ngasuh. Nya mana e(na)k mangan, sang
resi enak ngaresianana, ngawakan
nu purbatisti, purbajati.
Sang dis(r)i enak masini, ngadunan alas pari alas.
Ku
beet hamo diukih, ku gede hamo diukih........................... "
{Sakitu, sugan aya anu rek
nurutan anjeunnatuh nu pupus di Nusalarang. Daek eleh ku satmaka. Lantaranana
subur makmur, eleh ku nu ngasuh. Ku sabab kitu ngeunah dahar, sang resi ngeunah
ngaresianana, ngamalkeun nu purbatisti, purbajati. Sang dukun ngeunah masini
ngamalkeunkamanusaanana/igabagi leuweung.
Ku nu leutik moal digambreng, ku nu gede moal digambreng).
Prabu Wangi alias Niskala
Wastu Kancana digentos atanapi disilih ku putrananu jenengan Prabu Dewa Niskala
(1461 — 1468). Ku margi ieu Prabu Dewa Niskala teh ngagentos rama anu jenengan
Wangi, janten tiasa oge disebat panyilih atanapi hiji silih Wangi. Upami kitu
Prabu Dewa Niskala teh tiasa disebat panyilih Prabu Wangi atanapi Prabu Silih
Wangi anu kahiji. Salajengna
Prabu Dewa Niskala alias Prabu Silih Wangi
I digentos ku putrana, jenenganana
Prabu Jayadewata ('1468 - 1507 ).
2) Prabu Jayadewata oge hiji Prabu Silih Wangi,
nya eta ami kadua.
Numutkeun Sajarah Cirebon
kenging nimba tina kitab Purwaka Caruban Nagari •*) t waktos
Prabu Jayadewata masih kench janten raja di karajaan alit, Sindang kasih
(ayeuna : Majalengka), ari anu janten ratu di Galuh nya eta jeng Aki jenengan
Prabu Niskala Wastu Kancana, Prabu Jayadewata teh kantos "ngaron-da"
ka Karawang marios pasantren IsJam di dinya. Di pasan-tren aya santri istri teu
kinten geulisna. Prabu Jayadewata kapin-cut, enggalna carios teras nikah ka eta
santri istri anu jeneng-anana Subanglarang, putrana Mangkubumi ti karajaan alit
Singa-pura (ayeuna : Mertasinga). Subanglarang janten *-vameswari. Ti ieu
prameswari, Prabu Jayadewata kagungan putra tilu, nya eta :
1.
Pangeran
Walangsungsang ;
2.
Ratu
Rara Santang ;
3.
Raja
Sagara (Kian Santang)
Ku jeng ibu para putra teh dididik kana
agama Islam. Subanglarang wafat dina tahun 1441 di Pakuan. Para putra
ngadeuheus ka ramana neda widi supados lebet agama Islam, nanging jeng rama
ngawagel. Kumargi kitu Welangsungsang rerencepan ngantunkeun karaton teras
angkat henteu puguh anu dijugjug, nya sumping ka daerah Priangan kiwari
wewengkon Gunung Mara (ayeuna : di
Ciamis), patepang sareng wiku Budajenengan
Danuwarsih, anu kaleresan kagungan putra
istri. Pangeran Walangsungsang nikah ka putra wiku. Walangsungsang neraskeun
lalampahan tumut kana piwejang mertua. Teu lami rain a, Ratu Rara Santang,
nyusul ti Pakuan, teras anjeunna tiluan angkat ka palih kaler dugj ka hiji kampung,
nu namina Jati "(ayeuna : Gunung Jati). Di dieu Walangsungsang, istrina
sareng Rara Santang dialajar agama Islam ka utama ageung jenengan Seh Nur
Jati. Walangsungsang calikna di palih
kiduj nyiruruk di Kuwu Ki
3) Sulendraningrat, P.S. Sejaiah
Cirebon, Lembaga K&budayaan Wilayah III Cirebon,
Gedeng Alung-alang. Sabadu ieu kuwu wafat. Walangsungsang
janten Kuwu. rtganggo jenengan Cakrabuanu sareng Sri Mangana. Teu lami, Walangsungsaftg dtwejang ku Sen
Nur Jati supados angkat ka
Mekah Walangsungsang, istrina sareng Kara Santang
lajeng arangkat ka Mekah
Kacarioskeun waktos di tanah suci pependak sareng Patih Karajaan Mesir anu ngemban tugas
mi-lari pigarwaeun Sultan
Mesir. Kara jntang kaleresan sami
pa-meunteuna sareng prameswari Sultan Mesir almarhumah. Eng-galna carios Rara Santang nikah lajeng
janten padmi Sultan Mesir, jenengan Syarif Abdullah. Sultan ti Rara Santang kagungan putra dua
: 1.
Syarif Hidayatullah ; t ? 2. Syarif Nurullah. J
••
Waktos Sultan pupus para putra
masih aralit keneh. Dina yuswa 20 taun Syarif Hidayat angkat ka Mekah sakalian
ngulik agama ka Syeh Attaulahi Sajali. Ti dinya teras ka Bagdad kanggo
nguhk-tassauf Ari mulih ka Mesir dipasrahan karajaan, Mesir kanggo ngagentos ramana,
nanging Syarif Hidayatullah henteu Versaeun margi langkung katarik ku
nyebarkeun agama Islam. Anu janten Sultan man raina, Syarif Nurullah.
Syarif
Hidayatullah lajeng angkat ka Jawa, nyimpang di Gujarat, ti dieu nembe teras ka
Pasei (Aceh) sakalian ngulik deui agama kenging 2 taun. Ti Pasei, Syarif
Hidayatullah teras angkat ka Banten. Di Banten, sareng tempat sanesna di
basisir Ka-ler Pula Jawa teh parantos mekar agama Islam upadi iii Cirebon mah.
Ti Banten Syarif Hidayatullah teras ka Cirebon. Ku Seh Nur Jati anjeunna
dipangdamelkeun bumi di Sembung (Jati), nya disebat Maulana Jati. Syarif
Hidayatullah henteu liren-hren nyebarkeun agama Islam sanes bae di tatar Sunda
(Banten sareng sajabina) nanging oge ka luar nagara, nya eta ka nagara Cina, Ka
daerah Syanghai Islam lebet taun ± 700
Ti Nyai Ratu Kawunganten,
Syarif Hidayatullah kagungan
putra dua
: 1. RatuWanon;
2.
Pangeran Sabakingkin alias Hasanudm
lanu engkena dijantenkeun Sultan Banten kahiji).
Ti Nyai Tepasan, Syarif Hidayatullah kagungan putra dua :
1.
Rata
Ayu (kapayunna janten istri Falatehan);
2.
Pangeran
Pasarean (engkena ngalajengkeun ra-ma di Cirebon).
Ti Nyai Lara
Bagdad, Syarif Hidayatullah kagungan putra
dua : 1. Pangeran Jaya Kelana ;
dua : 1. Pangeran Jaya Kelana ;
2. Pangeran Brata Kelana (Gung Anom).
Ti garwa anu
sanesna, Nyai Babadan, Putri Ong Tien, sareng Ratu Mas
Pakungwati (padmi) mah
henteu kagungan putra. Nyebama agama Islam pingpinan Syarif
Hidayatullah beuki lami teh beuki majeng bae.
Malih kabehdieunakeun sipatna cara teh kanagaraan. Cirebon dileupaskeun tina kakawasan Galur janten nagara anu
mandiri. Syarif Hidayatullah janten
raja pan-dita di Cirebon. Nyebama agama
Islam ka Galuh beuki nyedek bae. Anu
jeneng ratu di Galuh nya eta Prabu Jayadewata alias Prabu Silih Wangi II. Sakumaha parantos diterangkeun, Prabu
Jayadewata tehEyangtegesna Syarif Hidayatullah ti pihak ibu. Ibuna Syarif
Hidayatullah jenengan Rara Santang, putra Prabu Jayadewata nikah ka Sultan
Mesir Syarif Abdullah-Janten Eyang sareng putu ben ten agama, putu agama Islam
an Eyang agama Hindu. Duanana pada
keukeuh sareng tukuh nyepeng agamana. Sajeroning eta
Cirebon janten nagara anu mandiri
leupas ti nagara Galuh. Nanging
sumebarna agama Islam henteu liren
malih langkung, nyebar nuju ka Galuh.
Lami-lami
raja Galuh, Prabu Jayadewata, ngaraos rempan ka-peped. Dina taun 1533 anjeunna
ngalih ka beh kulon, ka we-wengkon Bogor kiwari, teras bae ngadegkeun nagara
anu disebat nagara Pajajaran. Di Galuh anjeunna digentos ku Prabu
Sura-wisesa(1507-1521).
Pajajaran enggal
pisan ageung sareng majengna,
Hindu pangageungna di Tatar Sunda, ngnwengku sakuhah Parahiangan iwal ti anu lebet ka Galuh Palabuanan di basisir kaler Uut-Jawa di antawisna Pontang (Banten) Sunda Kalapa, Cikande, Tangerang. Sadayana sering kadong kapan kapal-kapal asing di antawisna Portugis. Portugis wak-tos harita kawasa di Malaka. Kanggo Pajajaran anu nuju kasedek-keun ku nyebania agama Islam dongkapna Portugis tehdimang pa'atkeun , kanggo milari balad mayunan Cirebon. Lajeng Pajajaran nyaketan urang Portugis anu aya di Malaka. Dina buku Hageman, J.Cz.J., fc^ Geschiedenis der Soenda-Lan-den 4) dicarioskeun kieu :
Hindu pangageungna di Tatar Sunda, ngnwengku sakuhah Parahiangan iwal ti anu lebet ka Galuh Palabuanan di basisir kaler Uut-Jawa di antawisna Pontang (Banten) Sunda Kalapa, Cikande, Tangerang. Sadayana sering kadong kapan kapal-kapal asing di antawisna Portugis. Portugis wak-tos harita kawasa di Malaka. Kanggo Pajajaran anu nuju kasedek-keun ku nyebania agama Islam dongkapna Portugis tehdimang pa'atkeun , kanggo milari balad mayunan Cirebon. Lajeng Pajajaran nyaketan urang Portugis anu aya di Malaka. Dina buku Hageman, J.Cz.J., fc^ Geschiedenis der Soenda-Lan-den 4) dicarioskeun kieu :
In het jaar 1512, kwam er een heidense koning van
Zunda, genaamd Samiam, zijne hulde bij Alfonso d'Albuquerque aanbieden. Deze
koning Samiam kwam an-dermaal te Malaka in 1521, toen Jorge d'Albuquerque
aldaar gezaghebber was.
Uh de
opgaven deze "Rej de Zunda" vernam Dom Jorge veel van de handel van
Zunda en Wilde daarom een proef nemen en zond in 1522 zijn swager, Henriques de
Leme met een setup van Malaka naar Zunda, met geschenken voor de koning Samiam
die daar heer van het land was ", (Dina taun a512
sumping raja Sunda jenenganana Sang hyang anu nyembah area masihan
kahormatan ka Alfonso d'Albruquerque. leu raja Sanghyang teh sumping deui dina
taun 1521 waktos Jorge d'Albuquerque janten panguasa di ditu.
Numutkeun
catetan ieu "raja Sunda " Donn Jorge jadi seueur katerangan tina hal
perdagangan Sunda, ku margi kitu hoyong ngayakeun panalingtikan lajeng ngintun
dahuanana, Henreques de Leme, dina taun 1522 balayar kapal ti Malaka ka Sunda,
ngabantun hadiah kanggo raja Sanghyang anu janten raja di dinya).
Anu
dimaksad Sunda teh nya eta Pajajaran Puncakna ieu hubungan mangrupi hiji
"padrao" (tugu tina hatu) dina taun 1523. Numutkeun carios, pihak
Pajajaran diwakilan Ku Prabu Seda, putra Prabu Jayadewata.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar